हे श्री संदीप कुतवळ यांनी लिहिलेले आहे
सहभागी सदस्य: साकेत मिठारी, अतुल अनंत मोरे, प्रविण पावडे, डॉ. मारुती ढवळे आणि श्रीमती ढवळे, संदीप जाधव आणि श्रीमती वैषाली जाधव.
मध्यंतरी आमचे एक पितृतुल्य डोंगरयात्री श्री विजय बुटालाजी यांच्या मुलाच्या लग्नाच्या स्वागतसमारंभाला जाण्याचा योग आला. या उपक्रमाने अनेक समविचारी मित्रांची भेट झाली, आणि आमच्यातील विविध डोंगरयात्रांच्या आठवणींना उजाळा मिळाला. चर्चेच्या फैरी झडत होत्या आणि सह्याद्रीच्या भौगोलिक व ऐतिहासिक माहितीचा चांगलाच आदानप्रदान होत होता. विशेष म्हणजे, सह्याद्रीतल्या विविध ट्रेकसाठी माझा एक विश्वासू मित्र, संतोष जाधव, हेदेखील या कार्यक्रमात सहभागी होता.
लग्नाच्या स्वागतसमारंभात विविध चविष्ट पदार्थांचा अनुभव घेत असतानाच, “पुढच्या आठवड्यात भोरप्याची नाळ, सवाष्णीचा घाट आणि सुधागड करायचा का?” असा प्रश्न मला माझ्या मित्रांनी विचारला. या प्रस्तावाने मी आणि मनिषा (सहसा मनिषाच्या सहमतीशिवाय निर्णय घेत नाही) त्वरित होकार दिला. दोन दिवसांनी त्यांचा मेसेज आला – रात्री पुण्यातून निघून ठाकूरवाडीला मुक्कामाला जावे लागणार होते. उन्हाच्या त्रासाला टाळण्यासाठी पहाटे ट्रेक सुरू करायचा होता.
भोरप्याच्या नाळेने तैलबैलजवळ घाटमाथा गाठायचा होता, जमले तर तैलबैल खिंडीत जाऊन यायचे आणि नंतर सवाष्णीच्या घाटाने उतरून महादरवाजाने सुधागड करून परत ठाकूरवाडीला उतरायचे असा भरगच्च कार्यक्रम होता. सध्याच्या कडक उन्हाळ्यात हे नक्कीच आव्हानात्मक होते, पण “सह्याद्रीच्या कातळकड्यावर आत्मसंतुष्ट असलेला ट्रेकरच असावा,” या विचाराने आम्ही तयारी केली.
शनिवारी रात्री साडेदहा वाजता येणारा टेम्पो ट्रॅव्हलर उशीरा आला. आम्ही अर्धवट झोपेत व वेगाने धावणाऱ्या त्या वाहनातून कोकणभूमीच्या दिशेने प्रस्थान केले. रात्री अडीच वाजता ठाकूरवाडीला पोहोचलो, तेव्हा गावातल्या नीरव शांततेत दोन तासांची झोप मिळवण्याची अपेक्षा भंगली. गावात दोन डीजेचा आवाज कानावर आदळत होता आणि रस्त्याच्या अर्धवट कामामुळे धुळीचा साम्राज्य पसरला होता. आम्ही एका घराच्या पडवीत अंथरूण पसरले, परंतु झोप येणे तर दूरच, उडत्या चालीवरच्या चिमण्या व पोपटांचे कर्कश गाणे कानावर आदळत होते.
सव्वाचारला उठून प्रातर्विधी उरकून, शूज घालून, आणि तयारी करून, भल्या पहाटे चार वाजता आमचे वाटाड्या मामा पुतण्यासह सकाळची न्याहारी घेऊन हजर झाले. न्याहारीचे डबे भरून घेतले आणि पावणेपाचला गावाबाहेर मार्गक्रमण सुरू केले. पहाटेची वेळ असली तरी हवेत उकाडा जाणवत होता. सुरुवातीला सपाटीवरून चालणारी वाट थोडक्यात अंधारात घुसून चढायला लागली.
सहा-सव्वासहा वाजता उगवत्या कडून जंगलावर उजेड पसरू लागला, आणि सभोवतालचा नैसर्गिक व भौगोलिक परिसर दृग्गोचर झाला. सुधागड डावीकडे ठेवून, त्याच्या पदरातून आम्ही चाललो होतो. मामा आम्हाला समोरच्या तिवईच्या सुळक्याकडे नेत होते, पण आमच्या माहितीनुसार अपेक्षित भोरप्याची नाळ तिवईच्या सुळक्याच्या पलीकडे होती. मामा म्हणत होते की हीच वाट आहे, तासात वर पोहोचू म्हटल्यावर आमचा संशय बळावला. खलबते आणि नकाशा वाचनानंतर मामा म्हणाले की भोरप्याची नाळ म्हणजे वाघुर्ड्याच्या वाटेने जायची आहे.
भोरप्याच्या नाळेची वाट आकाशात झेपावलेली दिसत होती. एक दोन ठिकाणी सोप्या श्रेणीचे प्रस्तरारोहण करावे लागले. हवेत उष्मा वाढला आणि सर्वांग घामाच्या धारांनी भिजून गेले. साधारण 200 मीटर चढाई केल्यानंतर आम्ही नाळ सोडून उजवीकडच्या जंगलात घुसलो. वाळलेल्या कारवीतून, झाडाझुडपातून वाट वर चढत होती.
नाळेच्या शेवटच्या टप्प्यात तैलबैलचा सुळका दिसू लागला. वर थोडा उजेड दिसू लागला आणि पोचलो असे वाटले. शेवटी एकदाचा तैलबैलचा सुळका दिसला, पण शेवटच्या टप्प्यात अर्धा पाऊण तासाची चढाई करून घाटमाथ्यावर पोचलो. येथे एक छोटी विश्रांती घेतली. यथार्थ, सालतर, तैलबैल, घनगड, करप्या आणि एकोल्याचे नवरानवरी यांचे चौफेर मनोहारी दर्शन होत होते.
सकाळचे जवळजवळ दहा वाजले होते आणि आम्हाला ठाकूरवाडीपासून वर यायला पाच तास लागले होते. आम्ही तैलबैल गावात हापश्यावर जाऊन तीन लिटर पाणी भरून घेतले. मामा म्हणाले की सुधागडला जायचं असेल तर सवाष्णीऐवजी उडीदकण्याने जाऊ. उडीदकण्याच्या तोंडावर पोहोचलो. आता सुधागड अगदी हाकेच्या अंतरावर दिसत होता, पण उडीदकण्याची पातळवेरी दरी उभी होती.
उडीदकण्याला घोडेजीन वाट असेही म्हणतात, आणि मागे एकदा नाणेघाटाजवळ घोडपाण्याच्या नाळेचा ट्रेक केला होता. तर आता ही अजून एक घोडा शब्द असलेली वाट. उडीदकण्याच्या वाटेने प्रचंड उतार, दोन्ही हाताला वाळलेली बेभरवशाची कारवी, सुटलेली मुरमाड जमीन आणि वाळलेल्या गवताचे आच्छादन होते. सूर्याचा ताप वाढला आणि दुपारी दोन वाजता ती वाट मोडता मोडेना.
महादरवाज्याच्या वाटेला आलो तेव्हा दोन वाजले होते. आमच्या दुपारच्या जेवणाचा वेळ गडावर पोचले होते. गडावर न जाता पुढे ठाकूरवाडीला जाण्याचे निर्णय घेतले. “पंधरा-वीस मिनिटं वाट रानातून आहे पण नंतर एकदम सपाटीवरून आहे,” असे मामा म्हणाले. महादरवाजाची वाट मागे टाकून, आम्ही ठाकूरवाडीच्या वाटेला लागलो.
कोकणातील गरम हवेमुळे चाल संथावली. शेवटचे तीन-चार किलोमीटर चालताना जीवावर आले. दहाजण दिशाभ्रमामुळे पाच्छापूरला उतरले, पण आम्ही सातजण ठाकूरवाडीत पोचलो तेव्हा दुपारचे सव्वा चार वाजले होते. अंगाची लाहीलाही झाली होती.
दुपारचे जेवण संध्याकाळी पाच वाजता करून बाहेर पडलो तेव्हा गावात लग्नाचे वऱ्हाड वाजंत्री घेऊन पोचले होते. परतीच्या प्रवासात कुंडलिका नदीच्या पाण्यात डुबकी घेतल्यानंतर ताजेतवाने वाटले. दोन घाटवाटा व दोन किल्ल्यांची (एक कोकणातला तर दुसरा घाटावरचा) अनपेक्षित परिक्रमा पूर्ण केली होती.
तुमच्या पाठीराखीला पुन्हा एकदा कॉंक्रीटच्या जंगलात धावणाऱ्या वाहनावर स्वाधीन करून दिला.
Best!